Yapı / bina güçlendirme, deprem riskinin yüksek olduğu bölgelerdekiler başta olmak üzere, dayanıksız yapıların güçlendirilmesi için yapılan işlemdir. Güçlendirme işlemi ile yapılar deprem veya farklı bir nedenden dolayı yıkılmaz ve olası can kayıpları engellenir. Binaların ve yapıların güçlendirilmesi, profesyonellik ve uzmanlık gerektiren bir işlemdir.
Yapı / Bina Güçlendirme Nedir?
Bina güçlendirme; yapıların dayanıklılığını artırmak için uygulanan yöntem ve tekniklerin tamamına verilen isimdir. Bir tür mühendislik dalı olan bu işlem, binaların durumuna bağlı olarak farklı teknik ve yöntemlerin kullanılması ile gerçekleştirilir. Yani her bina için standart bir işlem söz konusu olmayıp, binaya özel işlemler vardır.
Binaların ve yapıların güçlendirilmesinin temel hedefi, can ve mal kayıplarının engellenmesidir. Çünkü dayanıklılığı olmayan yapılar, küçük depremlerde ve sarsıntılarda hasar alabilir veya tamamen yıkılabilir. Hatta deprem olmasa dahi kendiliğinden yıkılma riskleri vardır. İşte bu risklerin ortadan kaldırılmasının mümkün olduğu yapıların temel, kolon ve kiriş gibi temel bileşenleri güçlendirilerek dayanıklılıkları artırılır.
Yapı / Bina Güçlendirme Nasıl Yapılır?
Yapı güçlendirme, kendi içerisinde aşamaları olan bir işlemdir. Bu işlemin ilk aşaması, binanın durumunun tespit edilmesidir. Binanın durumunun tespiti için genel bir keşif yapılır ve sonrasında ise binanın taşıyıcı yapıları kolon ve kirişler başta olmak üzere kritik noktalarından örnekler alınır. Bu örnekler laboratuvar ortamında incelenerek binanın genel durumu ortaya konulur.
Güçlendirme için uygun olan binalara farklı teknikler uygulanır. Yaygın olarak kullanılan bina güçlendirme yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Gömlek Geçirme (Mantolama): Yapıların taşıyıcı elemanları ve gerekli olan diğer noktalarına polimer malzemeler ya da betonarme levhalar eklenir. Bu uygulama hem deformasyonların neden olduğu sorunları ortadan kaldırır hem de yapılara ekstra dayanıklılık kazandırır.
- Taşıyıcı Kolon Ekleme: Mevcut kolonların özelliğini yitirmesi ve güçlendirme için uygun durumda olmaması halinde ek taşıyıcı kolonlar eklenir.
- Çelik Plaka: Zayıflayan kolon ve kirişlere çelik plakalar giydirilir ve böylece dayanıklılıkları artırılır.
- Karbon Fiber Levha: Karbon fiber, hafif olmasına karşın yüksek dayanıklılığı ile kolon ve kirişlerin güçlendirilmesinde kullanılır. Hafif yapısı, binanın genel statik yapısını olumsuz olarak etkilemez.
Bunların haricinde de farklı yöntem ve teknikler vardır. Binaların durumu dikkate alınarak uygun yöntem ve tekniklerle yapı güçlendirme yapılır.